مشاوره خانواده بسيار پراهميت است. زندگي سالم در خانواده براي همه اعضاي خانواده مهم است. در شرايط سخت، اعضاي خانواده از يكديگر حمايت مي كنند. آنها به سمت اهداف مشترك حركت مي كنند و از اوقات فراغت در كنار هم لذت مي برند. بودن در يك خانواده هميشه به اين راحتي نيست. بعضي اوقات، مشكلات فردي و اختلال در خانواده به جاي پشتيباني و حمايت را مي گيرد. به قدري كه ممكن است دانستن اينكه چه زماني به مشاوره خانواده نياز است، دشوار باشد. قبل از هر اقدامي طبيعتا نباز است اطلاعاتي در رابطه با خانواده و مشاوره خانواده داشته باشيد. پس با جعبه ابزار ذهني همراه باشيد.
تعريف خانواده
در قديم، خانواده، متشكل از يك زوج متاهل و فرزندان آنها بود. اما امروزه تعريف مشترك از خانواده گسترده تر شده است. خانواده يك واحد اساسي اجتماعي است. همچنين علاوه بر معاني قبلي، خانواده مي تواند متشكل از يك فرد و فرزندان او، يك زوج مجرد و فرزندانشان، يك زوج همجنس و فرزندانشان يا هر گروه از بزرگسالان و فرزندان مورد نظر خود باشد. براي بسياري از افراد، شايد دوستان به اندازه خانواده يا مهمتر از خانواده بيولوژيكي باشند. اما، اگر آنها با هم زندگي نكنند، تعريف خانواده را برآورده نمي كنند.
بعضي اوقات، يك خانواده ممكن است جدا از هم زندگي كنند اما از نزديك ارتباط داشته باشند. به عنوان مثال، والديني كه فرزند خود را سرپرستي نمي كنند، باز هم فرزند خود را خانواده خود مي دانند. يا ممكن است والدين جدا از هم جدا زندگي كنند اما حضانت فرزندشان را مشتركا به عهده دارند. در اين حالت كودك جزئي از خانواده هر دو والد محسوب مي شود.
هر خانواده از يك ساختار و سبك ارتباطي منحصر به فردي برخوردار است. آنچه يكي از اعضاي خانواده را تحت تأثير قرار مي دهد، معمولاً بر ساير اعضا نيز تأثير مي گذارد. اگر دو نفر در خانواده با هم اختلاف داشته باشند، زندگي براي همه افراد در خانواده استرس زا است. وقتي تغييرات در واحد خانواده اتفاق مي افتد، همه اعضا بايد با شرايط جديد سازگار شوند.
موضوعات مورد بررسي در جلسات مشاوره خانواده
خانواده هايي كه هرگز ساختار مفيد و يا يك سبك ارتباطي سالم را توسعه نداده اند ممكن است وقتي اتفاق بيفتد به سرعت دچار آشفتگي شوند. حتي خانواده اي كه زماني عملكرد خوبي داشتند مي توانند وقتي دچار استرس غيرمعمول شوند دچار اختلال عملكرد شوند. اگر هر يك از مشكلات زير را در خانواده خود مشاهده كرديد، از مشاور خانواده كمك بگيريد.
مشكلات رفتاري كودكان
اگر كودك بدرفتاري كند، احتمال دارد اختلال عملكردي در خانواده ايجاد شود. رسيدگي به مشكلات كودك بخش مهمي از رسيدن به يك مكان امن در خانواده است.
مشكلات رفتاري كودكان و نوجوانان ممكن است شامل موارد زير باشد:
- بازيگوشي در مدرسه
- عدم موفقيت در مدرسه
- فرار از مدرسه
- مشكل كنترل احساسات
- زورگويي يا زورگويي
- سوء مصرف مواد مخدر و الكل
- قلدري نسبت به همسالان يا اعضاي خانواده
- مسائل جنسي
- حاملگي نوجوانان
- رقابت شديد خواهر و برادر
- پرتاب چيزهاي مختلف
- دروغ گفتن
- بيماري رواني يا جسمي
- مشكلات با كودك در ازدواج
فقط كودكان زمينه ساز مشكل نيستند. وقتي روابط بزرگسالان دچار مشكل شود، تمام خانواده رنج مي برند. شايد شما در حل مشاجرات درون خانواده و رويكرد و نگرش خود مشكل داشته باشيد.
مشكلات ارتباطي
اگر با همسرتان ارتباط خوبي برقرار نكنيد، خانواده نيز ممكن است دچار شكستگي شود. مشكلات جنسي در طول ازدواج نيز مي تواند مشكلات بزرگتري را در خانواده ايجاد كند. هنگامي كه اين نوع از مشكلات در يك ازدواج وجود دارد، ازدواج و مشاوره خانوادگي مي تواند به شما كمك كند تا مجدداً رابطه را به گونه اي ترميم كنيد كه تنش را بهبود بخشد.
روابط والد و كودك
والدين و فرزندان يك پيوند خاص دارند كه عميق تر از تقريباً هر نوع رابطه ديگر است. والدين و فرزندان هميشه رابطه خوبي ندارند. بعضي اوقات، به دليل رفتار كودك، اما در ساير اوقات، والدين با سبك فرزندپروري خاصي كه دارند، اين مشكل را ايجاد مي كنند. برخي از مشكلات متداول والدين و كودك شامل موارد زير است:
- كودك آزاري
- طرفداري آشكار نسبت به يك كودك
- سختگيري بيش از حد يا غفلت
- انتظار بيش از حد از كودك
- عدم ارتباط با فرزندان
- عدم پشتيباني يا حمايت عاطفي
- بي احترامي به كودك يا حريم خصوصي آنها
- رقابت خواهر و برادر
رقابت خواهر و برادر آنقدر رايج است كه بيشتر مردم تصور مي كنند مشكلي نيست. با اين حال، رقابت با خواهر و برادر مي تواند نوعي قلدري نيز باشد.
مشكلات مشترك
وقتي خانواده ها با هم زندگي مي كنند، ممكن است با چالش هاي مشترك زندگي روبرو شوند، مانند:
- مرگ يك دوست يا يك حيوان خانگي
- مشكلات مالي از قبيل درآمد كم
- بيماري يكي از اعضاي خانواده، از نظر جسمي يا روحي
- بلاياي طبيعي مانند سيل، گردباد، طوفان
- حملات مجرمانه مانند هجوم به منزل، ضرب و شتم
- درگيري هاي اجتماعي با دوستان يا همسايگان
- جدايي يا طلاق والدين و روانشناسي كودك
- رقابت شديد خواهر و برادر باعث مي شود خانه شما منطقه جنگي باشد
- دعواي دائمي والدين و كودكان
- استرس شديد در خانواده
- كودكان در مدرسه يا جامعه با مشكلات مداوم روبرو هستند
- مشكل دارويي و يا الكل در خانه
مزاياي مشاوره خانواده
در مشاوره خانوادگي چه اتفاقي مي افتد؟
در جلسه اول، مشاور درباره روند خانواده درماني و چگونگي برخورد با صحبت هاي محرمانه توضيح مي دهد. سپس، مشاور با هر يك از اعضاي خانواده آشنا مي شود، براي مثال چه چيزي آنها را به سمت درمان آورده و استرس زا هاي هركدام كه با آنها روبرو هستند، كدامند. خانواده درمانگر ريشه تنش ها را پيدا مي كند.
در جلسات بعدي، درمانگر با جمع آوري اطلاعات قابل توجهي، ممكن است بر جدي ترين مشكلات در ارتباطات و عملكرد خانواده توجه كند. مشاور ممكن است اعضاي خاصي از خانواده را براي حضور در جلسات در كنار هم انتخاب كند، گاهي اوقات كل خانواده را مي بيند و گاهي با يك فرد يا فقط با چند عضو خانواده كار مي كند.
مشاور ممكن است تكاليفي به اعضاي خانواده بدهد. تكاليف ممكن است يك رفتار جديد براي تمرين باشد، نوشتن يك موضوع يا درخواستي براي ارائه راه حل هاي يك مشكل باشد. در جلسه بعدي، اعضاي خانواده درمورد آنچه اتفاق افتاده است هنگام انجام تكاليف، صحبت مي كنند.
انواع مشاوره خانواده
درمانگران از يك يا چند رويكرد مختلف مشاوره خانواده براي كمك به خانواده براي يادگيري عملكرد سالم تر استفاده مي كنند. رويكردهاي زير بصورت تكي يا تركيبي قابل استفاده است.
درمان شناختي رفتاري
درماني است كه در آن افكار ارزيابي مي شوند و براي ايجاد تغيير در رفتار تغيير مي كنند.
ارتباط درماني
درماني كه بر بهبود مهارت هاي ارتباط كلامي و غير كلامي متمركز است.
روايت درماني
درماني كه در آن اعضاي خانواده داستان هايي را از زندگي خود به اشتراك مي گذارند تا مشكلات خود را از طريق خرد به دست آمده از طريق تجربيات خود حل كنند.
روان درماني
اين روش درماني افكار ناخودآگاه را براي يافتن ريشه مشكلات خانوادگي كشف مي كند.
مشاوره استراتژيك
يك روش مشاوره 5 مرحله اي است كه شامل يك مرحله اجتماعي، يك مرحله مشكل، يك مرحله تعيين هدف و يك مرحله تعيين وظيفه است.
درمان ساختاري
درماني كه تغيير ساختار خانواده را بررسي مي كند.
خانواده درماني حمايتي
معمولاً از حمايتي همراه با ساير روش هاي درماني استفاده مي شود. هدف آن فراهم كردن محيطي ايمن است كه اعضاي خانواده بتوانند خود را ابراز كنند و شنيده شوند.
مشاوره سيستميك
خانواده درماني كه بر تعامل بين اعضاي خانواده تمركز دارد. هويت شخصي، ساختار خانواده، نحوه پاسخگويي خانواده ها به نيازها و چگونگي تغيير الگوهاي رشد نقص عملكرد را تشخيص مي دهد.
منبع: